چه عواملی باعث می شود، امام زمان(علیه السّلام) را نشناسیم؟
با توجه به آیات و روایات، به خصوص روایات مهدوی و ادعیه موجود و توقیعات می توان عوامل چندی را به عنوان موانع شناخت امام عصر(ع) بیان کرد:
عامل اول: عدم شناخت دین
کسانی که فهم درست از آموزه های دین و معارف الهی ندارند چگونه می توانند به معرفت امام و حجت الهی برسند و از فیوضات معنوی امام بهره ببرند. لذا در روایتی از امام صادق(ع) چنین آمده است: «هر گاه از یاران و اصحاب ما هر یک عمیقانه به مسایل دین ننگرد خیری در او وجود ندارد.»
این حدیث بیانگر این مطلب است که بیشترین خسارت و زیان، عدم شناخت دین است و این امر نه تنها باعث خسارت فردی است بلکه جهالت و نادانی در امور دین برای جوامع دینی خسارت جبران ناپذیری به همراه دارد. افراد نادان و سطحی نگر هم به خود ضرر و زیان می رسانند و هم به اهداف ائمه(ع).
عامل دوم: دنیا زدگی
یکی از موانع مهم و جدی در شناخت حضرت، علاقه به دنیا و دلبستگی به مطامع دنیوی است. قرآن و روایات بسیاری انسان را از این مسأله بر حذر می دارد. دنیا می تواند پل سعادت بشر باشد به شرط آنکه با استفاده ی صحیح و درست آن را به مزرعه تبدیل نماییم، منتهی اگر در کنار واژه ی دنیا، حب به آن افزوده شود، سر منشأ بسیاری از بدیها و ناهنجاریها در اجتماع خواهد شد.
امام رضا(ع) می فرمایند: «دلبستگی به دنیا سر منشأ هر فتنه و ریشه همه بدبختی هاست.» دنیا برای برخی انسانها همه هستی آن ها شده است، با چنین وضعیتی چگونه می شود از انسان دلبسته به دنیا انتظار معرفت امام زمانش را داشت، چون دنیا همه چیز او شده و غیر از مطامع دنیا چیزی را مشاهده نمی کند.
عامل سوم: پیمان شکنی
یکی از موانع مهم دیگر در شناخت حضرت، همین بی وفایی و پیمان شکستن است. اگر به حضرت معرفت و محبت داریم باید این دو، زمینه ساز عهد و پیمان و بیعت با امام گردد، زیرا عشق و ولایت بدون عمل به عهد و مسؤولیت پذیری، هوسی بیش نیست. انسانی که به امام زمانش تعهدی ندارد چگونه می تواند منتظر باشد، و انتظار بدون عهد و پیمان انتظار نیست و این مهم با حرف زدن به دست نمی آید، بلکه باید در میدان عمل بر عهد و پیمان خود باقی بمانی تا لایق او شوی، وگرنه حرف از انتظار زدن لافی بیش نیست.
عامل چهارم: گناهکاری
گناه و معصیت از دیگر موانع معرفت است. انسانی که می خواهد در طریق معرفت امام قرار گیرد باید تلاش کند رفتار و کردارش مورد قبول حضرت واقع شود و اگر بین امام و مأموم سنخیت نباشد چگونه می توان به درک متقابل دست یافت.
فراموش نکنیم که امام به وظیفه اش عمل می کنند و این ما هستیم که قصو و کوتاهی داریم.
برای رسیدن به معرفت باید خود را همواره در منظر و معرض امام ببینیم. قرآن کریم می فرماید: «ای پیامبر به مردم بگو عمل کنید و بدانید که خداوند و پیامبر و مؤمنان کارهای شما را می بینند.» اگر انسان گرفتار معصیت الهی باشد و به کردار زشت خود ادامه دهد خداوند او را از بهره مند شدن از نعمت های خویش بخصوص نعمت ولایت محروم می نماید.
امام در توقیع شریفشان به مرحوم شیخ مفید می فرمایند: «ما را از ایشان چیزی محبوس نکرده است مگر گناهان و خطاهایی که از ایشان به ما می رسد و ما آن را ناخوش می داریم و از ایشان نمی پسندیم.»
منبع: خلاصه جزوات آموزشی سطح 1- بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود علیه السّلام اصفهان